Catharanthus roseus
Pervane - Vinka
Sıcak ortamları ve bol güneşli havadar ortamları seven pervane çiçeği, yan gölge yerlerde de iyi gelişebilir. Toprak konusunda hiçte seçici olmayan bitki, yeterinde sulandığı zaman ve özellikle geceleri havanın nemli olduğu yörelerde çok iyi gelişir ve yaz boyunca devamlı çiçek açar.
Bilimsel Sınıflandırma
Âlem: Plantae
Şube: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Gentianales
Familya: Apocynaceae
Botanik Adı: Vinca
Türkçe Adı: Cezayir menekşesi
Yer örtücü her dem yeşil bitkilerdir. Kolayca köklenen sürgünleri ile yayılan bu bitkiler 15 cm yükselerek çok güzel bir halı oluşturur. Yaprakları 3–4 cm uzunluğunda ve parlak yeşil renklidir. Kültür formları içinde beyaz, pembe, menekşe renkli çiçekler açanlar da vardır. Aynı zamanda kültür formlarında katmerli olanları da vardır.
Üretimi
İlkbaharda yaşlı bitkilerin ayrılması ve tüm yıl boyunca alınan çeliklerin köklendirilmesi ile üretilir. Ayrıca tohum ile de üretimi de yapılır. Tohum ekimi Mart ayında yapılmalıdır.
Ekolojik İstekleri
Besin maddesi yönünden zengin ve nemli topraklarda hızlı ve çok iyi gelişme gösterir.
Her yerde rahatlıkla yetiştirilmelerine karşın hafif veya çok gölgeli alanlarda gelişimi
daha iyi olur. Dikimleri ilkbahar veya sonbahar başında 30–45 cm aralıklarla yapılır.
Peyzajda Kullanımı
Meyilli ve düz alanlarda kullanılır. Çiçek parterlerinde tek başlarına ya da yüksek ağaçların etrafında ve soğanlı bitkilerle birlikte kullanılabilirler.
Önemli Türleri
Vinca herbacea (kaya sarmaşığı); Çok yıllık, kışın yaprağını döken, 15–25 cm boyunda, çok narin yayılıcı, sürünücü gövdeli otsu bitkidir. Yapraklar karşılıklı dizilmiş, eliptik yumurtamsı, etli, düz, kenarları tüylü koyu yeşil renklidir. Çiçekler yaprak koltuğundan çıkar ve loplar belirgin değildir. Çanak yapraklar şeritsi mızrak şeklinde ve menekşe-mavi renklidir. Ayırma ile üretilir. İlkbaharda keskin bir bıçakla kesilen köklü parçalar ayrılarak çoğaltılır. Güneşli açık alanlar ile ılıman iklimlerde yetişir. Taşlı, kumlu, geçirgen, kuru toprakları tercih eder. Sulama az yapılmalıdır. İlkbaharda gövdeler kesilirse daha gür ve güzel sürgünler verir. Kaya bahçelerinde, balkon ve teraslarda, duvarların bitkilendirilmesinde, yol şevlerinde yer örtücü bitki olarak kullanılır.
Vinca major (büyük yapraklı Cezayir menekşesi); Çok yıllık, her dem yeşil, 15–25 cm boyunda, yayılıcı otsu bitkilerdir. Gövdeler ince, sürünücü ve çok dallıdır. Yapraklar karşılıklı dizilmiş, dikdörtgensi-yumurtamsı etli, düz ve koyu yeşil renklidir. Çiçekler yaprak koltuğundan çıkar kısa saplı, 5 taç yapraklı, koyu
leylak-mavi renklidir. İlkbahar ve sonbahar da çiçek açar. Ayırma, çelik, daldırma ve toprak altı stolonları ile üretilir. Ayırma ilkbaharda yapılırken çelikle üretim yaz sonu ve sonbahar başında yapılır. Koyu gölge ve ılıman iklimlerde yetişir. Verimli humuslu ve nemli toprakları tercih eder. Orta derecede ve düzenli sulanmalıdır. Erken ilkbaharda gövdeleri kesilirse daha gür ve güzel sürgün verir. Kaya bahçelerinde, ağaç ve çalıların kademesinde, balkon ve teraslarda kullanılır. Aynı zamanda yer örtücü olarak geniş alanların bitkilendirilmesinde değerlendirilir.
Vinca major “Variegata”: Avrupa kökenli, çok yıllık, yarı çalımsı olan bu tür V.major’ ün akrabasıdır. Parlak koyu yeşil yaprakları küçüktür. İlkbahar ortası ve sonbahar başında açan çiçekleri açık gök
mavisi renkli, tekerlek biçiminde ve 5 cm uzunluğundadır. Çiçek renkleri beyaz
ve purpur olan çeşitleri de vardır. Sürünücü olduğundan iyi bir toprak örtücüdür. Koyu gölgeye dayanıklıdır. 15 cm kadar boy yapar. Ev balkonlarında bile rahatlıkla
yetiştirilebilir.
Küçük Cezayir menekşesi sürünen formda 80 cm uzunluğunda ince köksaplara sahip çok yıllık otsu bir bitkidir. Saplı kayışımsı yapraklar mızraksı-eliptik biçimindedir. Tekli halde bulunan çiçeklerde korolla mavi, mavimsi-mor, leyrak rengi, beyaz veya pembe renkli olabilir. Çiçeklenme dönemi Mart-Haziran ayları arasıdır. Folikül meyve tipi görülür.
Kullanımı
Küçük Cezayir menekşesi bahçelerde çoğunlukla yer örtücü bitki vazifesini görmesi için değerlendirilir. Orta Çağ'da tıbbi amaçla kullanılmıştır. Zehir etkisi olan bir bitki türüdür.
Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Kurşuni küf, kök çürüklüğü mantarı hastalıkları ve yeşil kurt, yaprak büken zararlılarıyla mücadele edilir.
){kind=link}
0 Yorumlar